Aslan
![]() |
||||||||||||||||||
Erkek aslan
Dişi aslan
|
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Aslan ya da Arslan (Panthera leo), kedigiller (Felidae) ailesinden etçil süper yırtıcı memelibir hayvan türüdür.
Özellikleri [değiştir]
Afrika aslanı, dünyanın en büyük dört kedisinden (aslan, kaplan,
panter, leopar) biridir. Erkek afrika aslanı ortalama 250 kilogramdır.
Kaydedilmiş en ağır aslan 1970 yılında İngiltere'deki Colchester Zoo adlı
hayvanat bahcesindeki Simba adlı aslandır. Agırlığı 375 kg olarak
kaydedilmiştir. Dişiler ise bunun neredeyse yarısı kadardır. Postu
kahverengimsi sarıdır. Erkeğin yelesi kahverengimsi sarıdan siyaha kadar
değişir. Geniş alınlı, güçlü çeneli, uzayıp çekilebilen tırnaklı, sarımtırak
kısa ve yatık tüylüdür. Kuyruğunun ucu püsküllüdür. Erkek aslanın başının
etrafı uzun ve güzel bir yele ile süslüdür. Omuzlarının üzerine kadar dağılan
bu perçem, kızdığı zaman kabarır. Aslanlar birbirleriyle bölgeleri için kavga
eder. Genellikle bu ölümle sonuçlanabilir. Aslanların pençeleri ve dişleri çok
keskindir. Bir insanı bir vuruşta öldürebilir veya yaralayabilir. Genellikle
Afrika kıtasında yaşamlarını sürdürürler.Aslanlar dünya üzerinde yaşayan kedi
türleri içinde en sosyal cinstir. Diğer tüm kedi cinsleri antisosyal olup
yalnız yaşamayı tercih ederken aslanlar buyuk gruplar oluştururan tek kedi
cinsidir.Grup oluşturmalarının en büyük sebebi kendilerinden cok hızlı olan
avlarını grupsal pusu kurarak yakalamak oldugu bazı bilim dünyasınca öne
sürülmektedir.
Avlanma [değiştir]
Aslanlar avladıkları Afrika mandasını yerken
Savunmada ve av sırasında birleşen aslanlar, avlarını kovalar ya
da pusuya düşürür. Genellikle gece avlanırlar. Av esnasında genellikle
kükremezler. Fakat avı kovalarken birbirleriyle bağlantıyı sürdürmek için
homurdandıkları olur.Buldukları taktirde leş yemekten de geri durmazlar.
Aslanlarda av paylaşımı hiyerarşik bir düzende olur. Avdan ilk olarak
yararlanma ayrıcalığı erkek aslandadır fakat sürünün erkek aslanı av mahalinde
mevcudiyet gösterene kadar avı yere düşüren dişiler öncelikli faydalanır.
Avlanan hayvan antilop ya da bufalo yavrusu gibi küçük veya ortaboy av ise
avlanma esnasında takımdan ayrı düşmüş daha yaşlı aslanların avın düşürüldüğü
noktaya daha çabuk ulaşan diğerlerinin sırasını bekledikleri gözlemlenmiştir.
Ortalama bir Afrika aslanının hızı saatte 55 km’yi bulabilir. Ancak bu hızını
yalnızca kısa bir süre devam ettirebilir. Hız almadan 3,60 m yüksekliğe zıplayıp, 12 metre uzaklığa
atlayabilir. Erkek aslanlar dişilerden daha ağırdır.
Üreme [değiştir]
Dişi bir Asya aslanı
Afrika Aslanları 2 yaşında çiftleşmeye başlarlar. Fakat tam
olgunluğu 5 yaşında erişir. Erkekler poligamdır, yani birden fazla eşleri
vardır. Çiftleşme sırasında ve öncesinde erkek sürekli kükrer. İşe karışan
erkeklerle kavga edebilir. Gebelik süresi 105-112 gün arasında değişir. Dişi
bir doğuruşunda 2-5 arası yavru dünyaya getirir. Yeni doğan yavrular kördür.
Ayrıca kürkleri de beneklidir. Gözleri doğumdan 6 gün sonra açılır. Dişi, 3
aylıkken yavruları sütten keser ve onları avlanma dersleri vermeye başlar. Bir
yaşındaki yavrular bunu kendileri başarırlar. Yavrular arasındaki ölüm oranı
fazladır. Bunun nedeni yavruların en son beslenmesidir. Bu yüzden yavrularda
vitamin eksikliği görülür. Fakat bu doğal bir nüfus kontrol yöntemidir. Böyle
durumlarda da dişiler yavruları ölümden kurtarmak için avlanır ve önce
yavruları beslerler.
Yaşam şekli [değiştir]
Afrika aslanı, fundalarda, gövde yaparak onları sıcaktan koruyan
ağaçların olduğu yerlerde, sazlıklarda yaşarlar. Açık toprakları severler.
Kedigiller familyasının tek sosyal türüdürler. Sayısı 20 kadar olan sürüler
halinde yaşarlar. Çok büyük sürüler 30 üyeyi barındırabilir. Grubu bir erkek
aslan ya da birden fazla erkeğin oluşturduğu bir koalisyon yönetir. Genelde
geceleri aktiftirler. Gündüzleri ise tembel bir kediden farkları yoktur.
Gölgelik yerlere uzanır ve serinlemeye çalışırlar. Afrika'da Serengeti Milli
Parkındaki aslanlar
günde 20 [1] saat
uyur.
Düşmanlar [değiştir]
Aslanların doğal düşmanı azdır. Av esnasında zebralar sert
bir çifte atarak aslanın dişlerini, kemiklerini kırabilirler. Bu durumda aslan
sakat kalabilir, küçük kemirgenlerle beslenmek zorunda kalır. Ayrıca gnu, beyaz antilop, afrika mandası gibi güçlü boynuzları olan avlarından
ağır bir boynuz yarası alabilirler. Bu yara onları doğrudan öldürebilir ya da
enfeksiyon kapmasına neden olur. Yani her iki durumda da aslanın hayatı
tehlikeye girer. Ya da avlarını almak isteyen benekli sırtlanlar onlar için
tehlike arz edebilir. Ayrıca bazen ağaca tırmanan bir aslan inerken sivri
dallara takılarak can verebilir. Hayati tehlike arzeden insanlar ve timsahlar
olmak üzere sadece iki doğal düşmanı bulunur. Timsahlar sudan uzak
düşürüldüklerinde aslanların kolaylıkla altedebileceği hasımlarıdır. . Aslanların
insan ile ilişkisi ise aslanlar için çok daha kritik bir seyir izlemektedir.
Daha iki yüzyıl önceAnadolu'dan
Hindistan yarımadasına kadar geniş alanlarda bulunan Asya aslanı bugün sadece
Hindistan yarımadasında Hindistan devletinin koruması altına alınmış bir bölge
içerisinde varlığını sürdürmektedir. Afrika aslanı korumaya alınmış bir tür
olmasına karşın günümüzde Afrika aslanı en büyük tehlike av değil, yaşam
alanının insan tarafından bozulmasıdır.
Boşaltımı
Yaklaşık 10 bin yıl önce aslanlar Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Asya ve Afrikaolmak üzere 5 kıtada yaygın haldeydiler.
Bugün ise Amerika kıtasının
tamamında, Asyakıtasının Hindistan hariç
her yerinde, Avrupa’nın tamamında ve Afrika kıtasının
bir bölümünde nesilleri tamamen tükenmiş halde. Bugün Afrika aslanı
alt türü, aslan türünün en kalabalık ırkını teşkil ediyor. Vahşi doğada Afrika aslanı, sadece Afrika kıtasının
bazı bölümlerinde bulunur. Sahra Çölü’nün güney
bölgelerinde, Orta Afrika’nın
yaklaşık yarısında, Doğu Afrika’da ve Güney Afrika’nın küçük
bir bölümünde yaşamaktadır. Aslanlar timsahlara yem olmamak için suya girmeden
önce başka bir hayvanın girmesini bekler eğer o hayvan girdiğinde timsah
çıkmazsa kendi de girer ve kimi kovalıyorsa ona yönelir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder